ÇOCUK İSTİSMARI İNTİHAR ve EPİGENETİK

ÇOCUK İSTİSMARI İNTİHAR ve EPİGENETİK

İstismar ve şiddete uğrayan çocukların genlerinde epigenetik düzeyde değişmelerin olduğu vurgulandı. Bu tür epigenetik değişimlerinin çocukları intihar eylemine itebileceği ifade edildi.
Peki epigenetik nedir, DNA dizisindeki değişikliklerden kaynaklanmayan, ama aynı zamanda ırsi olan, gen ifadesi değişikliklerini inceleyen bilim dalıdır.

Bir insan dalak hücresi beyin hücresiyle aynı DNA’yı içerir, ama sadece dalağın işlev yapması için gereksinim duyulan proteinleri kodlamayı bilir. Bu talimatlar DNA’nın şifresinde bulunmaz, ama epigenom olarak bilinen, genlerin çalışmasında açma kapama düğmesi gibi görev yapan bir mekanizma gibi düşünülebilir. Bu epigenetik düğmeler ve işaretler sırayla belirli genlerin ifadesini açar veya kapatır. 

Hepimiz, zorlu bir çocukluk döneminin, birinin yaşamının seyrinde büyük bir etkisi olabileceğinin farkındayız. Nature Neuroscience dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre,  çocuk istismarının DNA üzerinde epigenetik işaretler bırakabileceğini gösteren bir araştırma yaptılar. 
McGill Üniversitesi ve Douglas Enstitüsü bilim adamları ekibi, bu tür epigenetik değişikliklerin istismar mağduru çocukların intihar etme olasılığına ilişkin bağlantıları araştırdılar. Stres tepkisine aracılık eden genlerdeki epigenetik işaretlere (markırlara) baktılar.

Ekip, beyin dokusunu epigenetik işaretler yönden üç grupta karşılaştırdılar; istismara uğramış 12 intihar mağduru, istismara uğramamış 12 intihar mağduru ve 12 normal birey olmak üzere, istismara uğramış grubun beyinlerinde glikokortikoid reseptörlerini istismar olmayan mağdurlarda veya normal bireylerde farklı epigenetik işaretler bulduklarını yazdılar.

Sonuçlar, çocukluk deneyimlerinin hipotalamik-pitüiter-adrenal (HPA) fonksiyonu üzerinde etkili olan glukokortikoid reseptörlerinin ekspresyonunu düşürebileceğini ortaya koyuyor. HPA ekseninin daha sonra aşırı aktivasyonu, etkilenen kişileri intihar riskine maruz bırakarak stresle baş etme becerisini etkilediklerini söylediler.

Moshe Szyf (McGill Üniversitesi, Quebec), "Psikolojik istismarın biyolojik etkilerini anlamaya başlıyoruz" dedi. Ebeveynlerinizden miras kalan genler hayatınız boyunca hep birlikte kalmasına rağmen, DNA metilasyonu gibi epigenetik değişiklikler etkilerini üzerlerimizde şekillendirebilir. Epigenetik değişiklikler çevresel olarak tetiklenebilir ve gelişiminizi ve davranışınızı belirgin şekilde etkiler.

Michael Meaney (Douglas Enstitüsü, Quebec) "DNA'mızın işlevi daha önce düşünüldüğü kadar sabit değildir" diyor. "Strese karşı direncimizi ve intihar riskini belirlemede genler ve çevre arasındaki etkileşim önemli bir rol oynamaktadır. Epigenetik işaretler bu etkileşimin ürünüdür. "
McGill İntihar Araştırmaları Grubu, intihar konusundaki araştırmaları desteklemek için kuruldu. Bu tür araştırmalar, zihinsel sıkıntı çeken, intihar etme riski altında olan kişilere yardım etmek için müdahale ve önleme programlarının geliştirilmesine yardımcı olacaktır. Sonuçta, epigenetik işaretlerin tersine çevrilebilir olduğunu biliyoruz.
http://epigenome.eu/en/1,65,0

Prof.Dr. Haydar BAĞIŞ