Prof. Dr. Haydar BAĞIŞ

Meme Kanserine Genetik Yaklaşım

Meme Kanserine Genetik Yaklaşım

Meme Kanserinde BRCA1 ve BRCA2 Gen Analizleri

Kadınlarda yaşam boyu meme kanserine yakalanma riski %12 iken over kanseri riski %1.4 civarındadır. BRCA1 ve BRCA2 mutasyonları  varlığında meme ve over kanseri riskinin genel popülasyona oranla anlamlı şekilde arttığı bilinmektedir.1,2,3,4

Tablo. Meme ve over kanseri insidansları

  Genel Populasyon (Bayan) BRCA1 Mutasyon (+) BRCA2 Mutasyon (+)
Meme Kanseri %12 %71-85 %80-85
Over Kanseri %1,4 %40-45 %10-27

 

BRCA1 mutasyonlarının; meme kanserinin yanı sıra serviks, uterus, pankreas ve kolon kanserleri; BRCA2 mutasyonlarının ise pankreas, mide, safra kesesi kanserleri ve melanoma etyolojisinde yer aldığı da bilinmektedir.5,6

BRCA1 ve BRCA2 genetik analiziBRCA1 ve BRCA2 genetik analiziHerediter meme ve over kanser (HBOC) riskinin belirlenebilmesi için BRCA1 ve BRCA2 genetik analizleri önerilmektedir.

National Cancer Institue (NCI), BRCA1 ve BRCA2 mutasyon testinin önerilmesi için herhangi bir standart kriter olmadığını belirtirken, U.S. Preventive Services Task Force’a göre7;

  • Birinci derece akrabalardan ikisinde meme kanseri saptanması,
  • Meme ca tanısı almış üç veya daha fazla 1. ya da 2. derece akraba,
  • 1. veya 2. derece akrabada  hem meme hem over kanseri teşhisi,
  • 1. derece akrabada bilateral meme kanseri saptanması,
  • İki ya da daha fazla 1. veya 2. derece akrabada over kanseri teşhisi,
  • 1. veya 2. derece akrabada hem meme hem de over kanseri teşhisi,
  • Bir erkek akrabada meme kanseri saptanması BRCA1 ve BRCA2 testleri için endikasyon kabul edilmektedir.


Şekil 1. HBOC hastalarına  yaklaşım algoritması 8,9

Test sonucunda mutasyon saptanmaması kişide yaşamı boyunca kanser gelişmeyeceği anlamına gelmemektedir. Bu bireylerdeki kanser riskinin genel popülasyon ortalama riski ile aynı düzeylerde olduğu kabul edilmektedir (bkz. Tablo 1). 7

Tablo2. National Comprehensive Cancer Network’e (NCCN) göre HBOC hastalarının takibi 8,9

KADIN
Meme Kanseri Over Kanseri

Hastanın kendisini muayene etmesi

18 yaşından sonra ayda bir kez

Hekim kontrolü

25 yaşından sonra yılda iki kez

Mamagrafi ve MRI taraması

25 yaşından sonra veya ailede en erken tanı almış kişinin yaşından başlayarak yılda bir kez

Profilaktik mastektomi

Mutasyon taşıyıcılarında meme kanseri riskini azaltması nedeniyle rekonstrüksiyon seçenekleri ve riskleri hakkında bilgi verilerek olgu bazında değerlendirilmelidir.

Profilaktik kemoterapi

Mutasyon taşıyıcılarında meme kanser riskini azalttığı için göz önünde bulundurulmalı ve risk/yarar bilgisi verilmelidir.

Transvajinal US ve Serum CA-125

30-35 yaşından ya da en erken hastalığa yakalanan aile üyesinin yaşından 5-10 yıl öncesinden başlayarak yılda 1 kez (premenopozal kadınlarda tercihen siklusun 1-10. günleri arasında)

Profilaktik Salpingo-ooferektomi

35-40 yaş arasında ya da çocuk doğurma sürecini tamamlandıktan sonra veya ailede en erken over kanseri tanısı almış kişinin yaşı göz önünde bulundurularak salpingo-ooferektomi önerilmektedir. Danışmanlıkta; reprodüktif ihtiyaçlar, kanser riskindeki artış, meme/over kanserindeki koruma gücü, menopozal semptomlara yaklaşım kısa süreli hormon replasmanı ve diğer medikal konular yer almalıdır.

Profilaktik Kemoterapi (Oral kontraseptifler)

Seçenek olarak göz önünde bulundurulmalı ve risk/yarar bilgisi verilmelidir.

 

ERKEK
Meme Kanser
  • Yılda iki kez hastanın kendisini muayene etmesi
  • Jinekomasti varsa yılda bir kez mamografi
  • NCCN Prostate Cancer Early Detection Guidelines’a göre prostat kanseri açısından takip

BRCA1 Genetik Analizi;

Hastalık Adı Gen Adı & Yöntem Analitik Sensitivite
Ailesel Meme/Over Kanseri BRCA1 Tüm Gen Dizi Analizi >%88

BRCA2 Genetik Analizi;

Hastalık Adı Gen Adı & Yöntem Analitik Sensitivite
Ailesel Meme/Over Kanseri BRCA2 Tüm Gen Dizi Analizi >%88
 
Kaynaklar:
  1. PDQ® Cancer Information Summary. National Cancer Institute; Bethesda, MD. Genetics of Breast and Ovarian Cancer (PDQ®) - Health Professional. Date last modified 04/24/2009. Available at:http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/genetics/breast-and-ovarian/healthprofessional. Accessed 05/15/2009.
  2. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2005. Retrieved April 20, 2009, from:http://seer.cancer.gov/csr/1975_2005/index.html.
  3. Antoniou,A., Pharoah,P.D., Narod,S. et al. (2003) Average risks of breast and ovarian cancer        associated with BRCA1 or BRCA2 mutations detected in case series unselected for family history: a combined analysis of 22 studies. Am. J. Hum. Genet.,72, 1117–1130.
  4. Narod S. A., Ford D., Devilee P., Barkardottir R. B., Lynch H. T., Smith S. A., Ponder B. A. J., Weber B. L., Garber J. E., Birch J. M., Cornelis R. S., Kelsell D. P., Spurr N. K., Smyth E., Haites N., Sobol H., Bignon Y-J., Chang-Claude J., Hamann U., Lindblom A., Borg A., Piver M. S., Gallion H. H., Struewing J. P., Whittemore A., Tonin P., Goldgar D. E., Easton D. F., and the Breast Cancer Linkage Consortium. An evaluation of genetic heterogeneity in 145 breast-ovarian cancer families. Am. J. Hum. Genet.56: 254-264, 1995.
  5. Thompson D, Easton DF, the Breast Cancer Linkage Consortium. Cancer incidence in BRCA1 mutation carriers. Journal of the National Cancer Institute 2002; 94(18):1358–1365.
  6. The Breast Cancer Linkage Consortium. Cancer risks in BRCA2 mutation carriers. Journal of the National Cancer Institute 1999; 91(15):1310–1316.
  7. U.S. Preventive Services Task Force. Genetic risk assessment and BRCA mutation testing for breast and ovarian cancer susceptibility. Retrieved April 20, 2009, from:http://www.ahrq.gov/clinic/uspstf05/brcagen/brcagenrs.htm.
  8. NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology, Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast and Ovarian, 2009.
  9. S. Koçak, L. Çelik, S. Özbaş, S. Dizbay Sak, A. Tükün, B. Yalçın, Meme kanserinde risk faktörleri, riskin değerlendirilmesi ve prevansiyon: İstanbul 2010 Konsensus Raporu, The Journal Of Breast Health 2011 Vol:7 No:2

 


Diğer Duyurular
Sınırlı Sorumluluk Beyanı
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.© 2010 - 2024, Tüm hakları saklıdır. Gizlilik Sözleşmesi. Bu web sitesi CEOTECH tarafından yapılmıştır. Daha detaylı bilgi almak için lütfen tıklayınız.